Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

secures de fascibus C

  • 1 fascis

    fascis, is, m. [cf. phakelos, fascia, but v fido], a bundle of wood, twigs, straw, reeds, etc.
    I.
    A fagot, fascine; a packet, parcel.
    A.
    In gen. (rare):

    fasces stramentorum ac virgultorum,

    Hirt. B. G. 8, 15, 6:

    lignorum,

    Tac. A. 13, 35:

    magno comites in fasce libelli,

    Juv. 7, 107:

    tot crimina, tot reos uno velut fasce complecti,

    Plin. Ep. 3, 9, 9.— Trop., of a crowd of people, Vulg. Isa. 24, 22.—
    B.
    A burden, load:

    Romanus in armis Injusto sub fasce viam cum carpit,

    i. e. soldiers' baggage, Verg. G. 3, 347; cf. Quint. 11, 3, 26 Spald.:

    (apes) saepe ultro animam sub fasce dedēre,

    under the burden, Verg. G. 4, 204:

    ego hoc te fasce levabo,

    id. E. 9, 65:

    venales humero fasces portare,

    id. M. 80.—
    II.
    In partic., in plur. fasces, a bundle carried before the highest magistrates, and consisting of rods and an axe, with which [p. 727] criminals were scourged and beheaded.
    A.
    Prop.:

    lictores duo, duo viminei fasces virgarum,

    Plaut. Ep. 1, 1, 26:

    ut sibi (Tullo Hostilio) duodecim lictores cum fascibus anteire liceret, etc.,

    Cic. Rep. 2, 17:

    anteibant lictores cum fascibus duobus,

    id. Agr. 2, 34, 93:

    fasces praetoribus praeferuntur,

    id. Verr. 2, 5, 9, § 22:

    Publicola statim secures de fascibus demi jussit,

    id. Rep. 2, 31: tum demissi populo fasces, lowered (as a mark of respect) before the people, id. ib. 1, 40, 62; cf.:

    P. Valerius fasces primus demitti jussit,

    id. ib. 2, 31;

    for which: (P. Valerius) summissis fascibus in contionem escendit,

    Liv. 2, 7, 7; cf.

    under B.: paulo ante dimissi fasces,

    surrendered, Plin. Pan. 61, 7:

    praecedebant incompta signa, versi fasces, at the funeral of Germanicus,

    Tac. A. 3, 2 init.:

    neque in litteris, neque in fascibus insignia laureae praetulit,

    Caes. B. C. 3, 71, 3; cf.:

    visus C. Marius cum fascibus laureatis,

    Cic. Div. 1, 28, 59; so,

    laureati,

    id. Att. 8, 3, 5:

    imperatorii,

    Tac. A. 13, 9.—
    2.
    Meton., a high office, esp. the consulship ( poet.):

    qui petere a populo fasces saevasque secures Imbibit,

    Lucr. 3, 1009:

    illum non populi fasces, non purpura regum Flexit,

    Verg. G. 2, 495:

    ut si Detulerit fasces indigno, detrahet idem,

    Hor. Ep. 1, 16, 34; id. S. 1, 6, 97:

    et titulis et fascibus olim Major habebatur donandi gloria,

    Juv. 5, 110; Sil. 11, 152.—Of royalty:

    diadema Quirini Et fasces meruit,

    Juv. 8, 260.—
    * B.
    Trop., to give place, to acknowledge one's inferiority:

    cum tibi aetas nostra jam cederet fascesque summitteret,

    Cic. Brut. 6, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > fascis

  • 2 securis

    sĕcūris, is, f. [seco]    - acc. ordin. securim, mais securem Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758 --- abl. sing. securi, mais secure App. M. 8, 30; Tert. Pud. 16. [st1]1 [-] hache, cognée.    - securi ferire, Cic. Verr. 5, 75: frapper de la hache, décapiter.    - securi percussus, Cic. Verr. 5, 74: décapité.    - eum securi percussisti, Cic. Pis. 84: tu lui fis trancher la tête.    - securibus cervices subicere, Cic. Pis. 83: mettre son cou sous la hache.    - secures de fascibus demere, Cic. Rep. 2, 55: retirer les haches des faisceaux.    - saevus securi Torquatus, Virg. En. 6, 824: Torquatus à la hache cruelle (qui fit décapiter son fils).    - securis Tenedia, Cic. Q. 2, 11, 2: la hache ténédienne (le roi Ténès, dans l'île de Ténédos, avait établi que tout adultère serait décapité et son fils lui-même subit le châtiment).    - securis anceps (securis bipennis): hache à deux tranchants. [st1]2 [-] coup de hache.    - graviorem rei publicae securim infligere, Cic. Planc. 70: asséner un coup de hache plus violent à l'Etat.    - classis XL die a securi navigavit, Plin. 16, 192: la flotte prit la mer quarante jours après le premier coup de hache (après la mise en chantier). [st1]3 [-] hache du licteur (signe d'autorité); autorité, domination, puissance souveraine.    - Gallia securibus subjecta, Caes. BG. 7, 77, 16: la Gaule soumise aux haches romaines, à la puissance romaine.    - consulis inperium hic primus saevasque secures accipiet, Virg. En. 6, 819: il sera le premier à recevoir le pouvoir consulaire et les haches cruelles.    - Medus Albanas timet securis, Hor. C. S. 54: le Mède craint la hache albaine (= la puissance albaine).    - sumere aut ponere secures, Hor. O. 3, 2, 19: prendre ou déposer les faisceaux (= les magistratures).    - colla Romanae praebens animosa securi, Ov. Tr. 4, 2, 45: tendant son cou fier à la hache romaine.
    * * *
    sĕcūris, is, f. [seco]    - acc. ordin. securim, mais securem Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758 --- abl. sing. securi, mais secure App. M. 8, 30; Tert. Pud. 16. [st1]1 [-] hache, cognée.    - securi ferire, Cic. Verr. 5, 75: frapper de la hache, décapiter.    - securi percussus, Cic. Verr. 5, 74: décapité.    - eum securi percussisti, Cic. Pis. 84: tu lui fis trancher la tête.    - securibus cervices subicere, Cic. Pis. 83: mettre son cou sous la hache.    - secures de fascibus demere, Cic. Rep. 2, 55: retirer les haches des faisceaux.    - saevus securi Torquatus, Virg. En. 6, 824: Torquatus à la hache cruelle (qui fit décapiter son fils).    - securis Tenedia, Cic. Q. 2, 11, 2: la hache ténédienne (le roi Ténès, dans l'île de Ténédos, avait établi que tout adultère serait décapité et son fils lui-même subit le châtiment).    - securis anceps (securis bipennis): hache à deux tranchants. [st1]2 [-] coup de hache.    - graviorem rei publicae securim infligere, Cic. Planc. 70: asséner un coup de hache plus violent à l'Etat.    - classis XL die a securi navigavit, Plin. 16, 192: la flotte prit la mer quarante jours après le premier coup de hache (après la mise en chantier). [st1]3 [-] hache du licteur (signe d'autorité); autorité, domination, puissance souveraine.    - Gallia securibus subjecta, Caes. BG. 7, 77, 16: la Gaule soumise aux haches romaines, à la puissance romaine.    - consulis inperium hic primus saevasque secures accipiet, Virg. En. 6, 819: il sera le premier à recevoir le pouvoir consulaire et les haches cruelles.    - Medus Albanas timet securis, Hor. C. S. 54: le Mède craint la hache albaine (= la puissance albaine).    - sumere aut ponere secures, Hor. O. 3, 2, 19: prendre ou déposer les faisceaux (= les magistratures).    - colla Romanae praebens animosa securi, Ov. Tr. 4, 2, 45: tendant son cou fier à la hache romaine.
    * * *
        Securis, huius securis, penult. prod. foem. gene. Virgil. Une coignee ou hache.
    \
        Anceps securis. Ouid. Qui trenche des deux costez.
    \
        Arboraria securis. Cato. Coignee pour abbatre les arbres.
    \
        Laurigerae secures. Claud. Les haches que portoyent les sergents et appariteurs ou bourreaulx des magistrats de Rome.
    \
        Securi percutere aliquem. Cic. Luy trencher la teste.
    \
        Sacrifica securi colla tauri rumpere. Ouid. De laquelle on servoit és sacrifices pour assommer les bestes.
    \
        Securi ceruices subiicere. Cic. Mettre sa vie en danger.
    \
        Infligere securim, vel iniicere. Cic. Fort blesser et navrer.

    Dictionarium latinogallicum > securis

  • 3 securis

    sĕcūris, is (acc. securim, Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Men. 5, 2, 105; Cic. Mur. 24, 48; id. Planc. 29, 70; Verg. A. 2, 224; 11, 656; 696; Ov. M. 8, 397; Liv. 1, 40, 7; 3, 36, 4; Plin. 7, 56, 57, § 201; cf. Gell. 13, 21, 6:

    securem,

    Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, § 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758; abl. securi, Plaut. Ps. 1, 2, 25; Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7; 2, 1, 5, § 12; 2, 4, 64, § 144; 2, 5, 50, § 133; Verg. A. 6, 824; 7, 510; Cat. 17, 19; Ov. H. 16, 105; Liv. 2, 5, 8 et saep.:

    secure,

    App. M. 8, p. 216, 1; Tert. Pud. 16), f. [seco], an axe or hatchet with a broad edge (cf. bipennis).
    I.
    In gen., as a domestic utensil, Cato, R. R. 10, 3; Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Bacch. 5, 1, 31:

    rustica,

    Cat. 19, 3 al. —For felling trees, Cat. 17, 19; Verg. A. 6, 180; Ov. F. 4, 649; id. M. 9, 374; Hor. S. 1, 7, 27; Plin. 16, 39, 74, § 188.—For hewing stones in the quarries, Stat. S. 2, 2, 87. —For fighting, a battle-axe, Verg. A. 11, 656; 11, 696; 12, 306; 7, 184; 7, 627; Hor. C. 4, 4, 20 al.:

    anceps,

    a two-edged axe, Ov. M. 8, 397 (just before, bipennifer).—For slaying animals for sacrifice, Hor. C. 3, 23, 12; Verg. A. 2, 224; Ov. Tr. 4, 2, 5; id. M. 12, 249.—As the cutting edge of a vine-dresser's bill, Col. 4, 25, 4 et saep.—
    II.
    In partic.
    A.
    Lit., an executioner ' s axe, for beheading criminals [p. 1656] (borne by the lictors in the fasces;

    v. fascis): missi lictores ad sumendum supplicium nudatos virgis caedunt securique feriunt,

    i. e. behead them, Liv. 2. 5; so,

    securi ferire,

    Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75; Hirt. B. G. 8, 38 fin.:

    percutere,

    Cic. Pis. 34, 84; Sen. Ira, 2, 5, 5; Flor. 1, 9, 5:

    strictae in principum colla secures,

    id. 2, 5, 4:

    necare,

    Liv. 10, 9:

    securibus cervices subicere,

    Cic. Pis. 34, 83 (cf. infra, B.); id. Verr. 2, 5, 9, § 22:

    Publicola statim secures de fascibus demi jussit,

    id. Rep. 2, 31, 55; cf. Lucr. 3, 996; 5, 1234:

    nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    saevumque securi Aspice Torquatum (as having caused his own son to be executed),

    Verg. A. 6, 824.—Comically, in a double sense, acc. to I.:

    te, cum securi, caudicali praeficio provinciae,

    Plaut. Ps. 1, 2, 25:

    securis Tenedia,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 2; Front. ad M. Caes. 1, 9 init.; v. Tenedos.—
    B.
    Trop.
    1.
    A blow, death-blow, etc.:

    graviorem rei publicae infligere securim,

    to give a death-blow, Cic. Planc. 29, 70; cf.:

    quam te securim putas injecisse petitioni tuae, cum? etc. (just before: plaga est injecta petitioni tuae),

    id. Mur. 24, 48.—
    2.
    With reference to the axe in the fasces, authority, dominion, sovereignty.
    (α).
    Usu. in plur.: Gallia securibus subjecta, perpetuā premitur servitute, i. e. to Roman supremacy, * Caes. B. G. 7, 77 fin.; cf.:

    vacui a securibus et tributis,

    Tac. A. 12, 34:

    consulis inperium hic primus saevasque secures Accipiet,

    Verg. A. 6, 819: Medus Albanas timet secures, i. e. the Roman authority or dominion, Hor. C. S. 54:

    ostendam multa securibus recidenda,

    Sen. Ep. 88, 38.—
    (β).
    In sing. ( poet.):

    Germania colla Romanae praebens animosa securi,

    Ov. Tr. 4, 2, 45.

    Lewis & Short latin dictionary > securis

  • 4 securis

    secūris, is (acc. im, реже em; abl. i, реже e) f. [ seco ]
    1) топор, боевая секира
    s. anceps Pl, O (bipennis Vr) — двойной (обоюдоострый) топор
    securi ferire (percutere) C — казнить топором, обезглавливать
    securi Tenediā C — тенедосским топором, т. е. беспощадно (от тенедосского царя Тенеса, который казнил за всякое ложное обвинение)
    2) ликторский топор ( secures de fascibus demere Fl); перен. верховная власть ( sumere aut ponere secures H), преим. римское владычество ( Galliam securibus subjicere Cs)
    3) удар, урон, ущерб ( gravem securim injicere alicui rei C)
    4) последний удар топора, т. е. окончание постройки судна ( classis quadragesimo die a securi navigavit PM)

    Латинско-русский словарь > securis

  • 5 demo

    dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere [ de + emo ]
    1) снимать (barbam C; caput gladio QC; juga bobus H; e suis umeris amictum O); вынимать ( secures de fascibus C); срывать ( pomum ex arbore Cato)
    2) избавлять, освобождать (d. alicui onus L, molestiam Ter, acerbam necessitudinem Sl)
    d. silentia furto Oраскрыть кражу
    3) отнимать, устранять
    4) отнимать, вычитать

    Латинско-русский словарь > demo

  • 6 demo

    dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere ( aus dē-emo), ab-, herab-, hinwegnehmen (Ggstz. addere, adicere), I) im allg.: 1) eig.: barbam, Cic.: caput, abhauen, Q. Cic.: caput gladio (mit usw.), Curt.: armamenta (naut. t. t.), Ggstz. tollere arm., Liv. – secures de fascibus, Cic.: clipea de columnis, Liv.: id (vinum) de viti, Varro LL. – pomum ex arbore, Cato: unionem ex aure altera, Val. Max.: e suis umeris amictus, Ov. – fetus ab arbore, Ov.: sucum a vellere, Ov.: pomum, fetus arbore, Ov.: cacumine nidum, Ov. – caput statuae, Suet.: iuga bobus, Hor. – 2) übtr., alci haud mediocre onus de Scipione cognoscendi, Liv.: alci molestiam, Ter.: alci servitutem, Sall. fr.: sollicitudinem, Cic.: metum, Ov., metum omnem, Ter., metum fratris (vor dem Br.), Liv.: silentia furto, den D. offenbaren, Ov. – dempto fine, ohne Ende, Ov.: dempto auctore, auch ohne den Urheber, Liv. – m. folg. Acc. u. Infin. = es nicht gelten lassen, si demas velle iuvare deos, Ov. ex Pont. 2, 9, 24. – II) insbes., vermindernd von einem Ganzen etwas (einen Teil) hinwegnehmen, entziehen (Ggstz. addere), 1) eig.: partem solido de die, Hor.: exiguum pleno de mare demat aquae, einige Tropfen, Ov.: minimum ex osse, Cels.: aliquid ex cibo, Cels. – cum aliquid minutatim et gradatim additur aut demitur, Cic.: lubet scire, quantum auri erus sibi dempsit et quid suo reddidit patri, Plaut.: illi, quos tibi dempserit, apponet annos, Hor. – u. von einer Summe wegnehmen, abziehen, unde unā unciā demptā deunx; dextans dempto sextante etc., Varro LL.: de capite medimna DC, Cic.: de stipendio equitum aera, Liv. – 2) übtr. (Ggstz. addere, adicere, s. Wölfflin Liv. Krit. S. 23), ego, cuius aetati mors propior est, non deprecor (mortem), si quid eā vobis incommodi demitur, Sall. fr.: plus dignitatis comitiis ipsis detractum est patribus ex concilio submovendis, quam virium aut plebi additum est aut demptum patribus, Liv.: suae demptum gloriae existimans, quidquid cessisset (zugefallen sei) alienae, Curt.: si quid ad eas (leges) addi demi mutari vellet, Liv.: curasti, ut plus additum ad memoriam nominis nostri, quam demptum de fortuna videretur, Cic.: aliis demptum ex dignitate populi quidquid maiestati patrum adiectum esset, Liv.: Partiz. subst., ut demptum de vi magistratus populi libertati adiceret, Liv. 3, 33, 10.

    lateinisch-deutsches > demo

  • 7 fascis

    fascis, is, m., das Bund, das Bündel, Paket, I) im allg.: spicarum, Varro: sarmentorum, Liv.: lignorum, Tac.: stramentorum ac virgultorum, Hirt. b. G.: librorum, Gell.: epistularum, Iustin.: ego hoc te fasce levabo, Verg.: ultroque animam sub fasce dedēre (apes), Verg.: si militare iter fascemque (und das Tragen des Bündels) imperes, Quint. – II) insbes., Plur. (Sing. nur im Scherz des Cic. bei Charis. 33, 11 u. poet. bei Claud. IV. cons. Hon. 655), die Faszes, A) eig., Rutenbündel, aus denen ein Beil (securis) hervorragte, das symbol. Zeichen der Herrschergewalt, eines der ältesten Abzeichen der röm. Magistrate u. diesen von den Liktoren vorgetragen, so oft sie öffentlich erschienen (dah. fasces lictorii, Aur. Vict. de vir. ill. 20, 1; vgl. lictores duo, duo ulmei fasces virgarum, Plaut. Epid. 28), fasces praeferre, Liv.: fasces habere, sich die Faszes vortragen lassen, Cic.: dare alci fasces (die konsularische Gewalt, das Konsulat), Cic. u. Hor.: cuius tum fasces erant, der damals die Regierung hatte, Liv.: fasces corripere, die konsularische Gewalt an sich reißen, Sall.: demere secures de fascibus, Cic.: ab aratro arcessi ad fasces (Konsulat), Salv. de gub. dei 1, 2: summittere fasces, die F. (aus Ehrerbietung) senken, Liv.; u. bildl., alci, den Vorzug geben, Cic.: u. so demissi populo fasces, die Faszes vor dem Volke gesenkt, Cic. de rep. 1, 62; aber paulo ante dimissi fasces, die vor kurzem erst abgegebenen Faszes, Plin. pan. 61, 7: fasces versi, die umgekehrten F. (beim Leichenbegängnisse eines Konsuls usw.), Tac. (vgl. Ruhnken Ps. Albinov. consol. ad Liv. 142). – B) meton. = hohe Ehrenstellen, bes. das Konsulat, Verg., Hor. u.a.

    lateinisch-deutsches > fascis

  • 8 demo

    dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere ( aus dē-emo), ab-, herab-, hinwegnehmen (Ggstz. addere, adicere), I) im allg.: 1) eig.: barbam, Cic.: caput, abhauen, Q. Cic.: caput gladio (mit usw.), Curt.: armamenta (naut. t. t.), Ggstz. tollere arm., Liv. – secures de fascibus, Cic.: clipea de columnis, Liv.: id (vinum) de viti, Varro LL. – pomum ex arbore, Cato: unionem ex aure altera, Val. Max.: e suis umeris amictus, Ov. – fetus ab arbore, Ov.: sucum a vellere, Ov.: pomum, fetus arbore, Ov.: cacumine nidum, Ov. – caput statuae, Suet.: iuga bobus, Hor. – 2) übtr., alci haud mediocre onus de Scipione cognoscendi, Liv.: alci molestiam, Ter.: alci servitutem, Sall. fr.: sollicitudinem, Cic.: metum, Ov., metum omnem, Ter., metum fratris (vor dem Br.), Liv.: silentia furto, den D. offenbaren, Ov. – dempto fine, ohne Ende, Ov.: dempto auctore, auch ohne den Urheber, Liv. – m. folg. Acc. u. Infin. = es nicht gelten lassen, si demas velle iuvare deos, Ov. ex Pont. 2, 9, 24. – II) insbes., vermindernd von einem Ganzen etwas (einen Teil) hinwegnehmen, entziehen (Ggstz. addere), 1) eig.: partem solido de die, Hor.: exiguum pleno de mare demat aquae, einige Tropfen, Ov.: minimum ex osse, Cels.: aliquid ex cibo, Cels. – cum aliquid minutatim et gradatim additur aut demitur, Cic.: lubet scire, quantum auri erus sibi dempsit et quid suo reddidit patri,
    ————
    Plaut.: illi, quos tibi dempserit, apponet annos, Hor. – u. von einer Summe wegnehmen, abziehen, unde unā unciā demptā deunx; dextans dempto sextante etc., Varro LL.: de capite medimna DC, Cic.: de stipendio equitum aera, Liv. – 2) übtr. (Ggstz. addere, adicere, s. Wölfflin Liv. Krit. S. 23), ego, cuius aetati mors propior est, non deprecor (mortem), si quid eā vobis incommodi demitur, Sall. fr.: plus dignitatis comitiis ipsis detractum est patribus ex concilio submovendis, quam virium aut plebi additum est aut demptum patribus, Liv.: suae demptum gloriae existimans, quidquid cessisset (zugefallen sei) alienae, Curt.: si quid ad eas (leges) addi demi mutari vellet, Liv.: curasti, ut plus additum ad memoriam nominis nostri, quam demptum de fortuna videretur, Cic.: aliis demptum ex dignitate populi quidquid maiestati patrum adiectum esset, Liv.: Partiz. subst., ut demptum de vi magistratus populi libertati adiceret, Liv. 3, 33, 10.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > demo

  • 9 fascis

    fascis, is, m., das Bund, das Bündel, Paket, I) im allg.: spicarum, Varro: sarmentorum, Liv.: lignorum, Tac.: stramentorum ac virgultorum, Hirt. b. G.: librorum, Gell.: epistularum, Iustin.: ego hoc te fasce levabo, Verg.: ultroque animam sub fasce dedēre (apes), Verg.: si militare iter fascemque (und das Tragen des Bündels) imperes, Quint. – II) insbes., Plur. (Sing. nur im Scherz des Cic. bei Charis. 33, 11 u. poet. bei Claud. IV. cons. Hon. 655), die Faszes, A) eig., Rutenbündel, aus denen ein Beil (securis) hervorragte, das symbol. Zeichen der Herrschergewalt, eines der ältesten Abzeichen der röm. Magistrate u. diesen von den Liktoren vorgetragen, so oft sie öffentlich erschienen (dah. fasces lictorii, Aur. Vict. de vir. ill. 20, 1; vgl. lictores duo, duo ulmei fasces virgarum, Plaut. Epid. 28), fasces praeferre, Liv.: fasces habere, sich die Faszes vortragen lassen, Cic.: dare alci fasces (die konsularische Gewalt, das Konsulat), Cic. u. Hor.: cuius tum fasces erant, der damals die Regierung hatte, Liv.: fasces corripere, die konsularische Gewalt an sich reißen, Sall.: demere secures de fascibus, Cic.: ab aratro arcessi ad fasces (Konsulat), Salv. de gub. dei 1, 2: summittere fasces, die F. (aus Ehrerbietung) senken, Liv.; u. bildl., alci, den Vorzug geben, Cic.: u. so demissi populo fasces, die Faszes vor dem Volke ge-
    ————
    senkt, Cic. de rep. 1, 62; aber paulo ante dimissi fasces, die vor kurzem erst abgegebenen Faszes, Plin. pan. 61, 7: fasces versi, die umgekehrten F. (beim Leichenbegängnisse eines Konsuls usw.), Tac. (vgl. Ruhnken Ps. Albinov. consol. ad Liv. 142). – B) meton. = hohe Ehrenstellen, bes. das Konsulat, Verg., Hor. u.a.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > fascis

  • 10 demo

    dēmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [contr. from de-emo; cf. adimo and abemito], to take off, take away, to withdraw, subtract, remove (class. and very freq.; for syn. cf.: adimo, eripio, furor, rapio, prehendo, capio, sumo, excipio).
    I.
    Lit.:

    addita demptaque quaedam,

    Lucr. 2, 770; cf.:

    cum aliquid additur aut demitur,

    Cic. Ac. 2, 16:

    si quid ad eas (leges) addi demi mutarive vellet,

    Liv. 31, 11 fin.:

    lubet scire quantum auri erus sibi dempsit,

    Plaut. Bac. 4, 4, 14 (for which, shortly after, sibi novem abstulit):

    aurum sibi,

    Ter. Eun. 4, 1, 13:

    secures de fascibus,

    Cic. Rep. 2, 31; so,

    clipea de columnis,

    Liv. 40, 51: de capite ( from the sum total) medimna DC, Cic. Verr. 2, 3, 33; cf. ib. 35 (twice): una dempta uncia deunx, dextans dempto sextante, dodrans dempto quadrante, bes dempto triente, Varr. L. L. 5, § 172 Müll.:

    de stipendio equitum aera,

    Liv. 7, 41:

    non hilum de tempore mortis,

    Lucr. 3, 1100; cf.:

    partem de die,

    Hor. Od. 1, 1, 20; Ov. Tr. 5, 2, 20 et saep.:

    quam minimum ex osse,

    Cels. 8, 4; cf.:

    aliquid ex cibo,

    id. 6, 6, 16:

    fetus ab arbore,

    Ov. H. 20, 9; cf.:

    sucum a vellere,

    id. A. A. 3, 214.—With simple abl.:

    fetus arbore,

    id. M. 14, 689:

    juga equis,

    id. ib. 7, 324; id. F. 2, 74; cf.:

    juga bobus,

    Hor. Od. 3, 6, 42:

    vincla pedibus,

    Ov. M. 3, 168; cf.:

    vincula nobis,

    id. F. 3, 320:

    nubem supercilio,

    Hor. Ep. 1, 18, 94 et saep.:

    soleas (when about to recline at table),

    Plaut. Truc. 2, 4, 16; cf.: Ov. A. A. 2, 212: haec (epistola) casu ad turrim adhaesit... dempta ad Ciceronem defertur, *Caes. B. C. 5, 48, 8:

    odorem vino,

    Cato R. R. 110:

    barbam,

    to shave, Suet. Caes. 67.—
    II.
    Trop.:

    nulla dies nobis maerorem e pectore demet,

    Lucr. 3, 921; so,

    mihi et tibi et illis molestiam,

    Ter. Ad. 5, 3, 33:

    nobis acerbam necessitudinem,

    Sall. J. 102, 5:

    plus dignitatis patribus (with detrahere, and opp. addere),

    Liv. 2, 60:

    silentia furto,

    i. e. to disclose the theft, Ov. M. 2, 700 et saep.—Without a dat.:

    metum omnem,

    Ter. Ad. 4, 7, 18:

    dolorem,

    Lucr. 2, 21:

    sollicitudinem,

    Cic. Att. 11, 15 fin.:

    curas his dictis,

    Verg. A. 2, 775; 3, 153 et saep.:

    ex dignitate populi (opp. adicere),

    Liv. 34, 54; cf.:

    de vi magistratus,

    id. 3, 33 fin.:

    lex ipsa per se dempto auctore,

    even without its author, Liv. 2, 42; cf.:

    dempto fine,

    without end, Ov. Tr. 3, 11, 2:

    addere aut demere ad haec (verba),

    Vulg. 1 Mac. 8, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > demo

  • 11 statim

    stătim (a scanned long, Avien. Arat. 397; Alcim. 2, 180), adv. [sto].
    I.
    Firmly, steadily, steadfastly, unyieldingly (so only ante-class.):

    nemo recedit loco, quin statim rem gerat,

    Plaut. Am. 1, 1, 84; so, qui rem cum Achivis gesserunt statim, Enn. ap. Non. 393, 14 (Trag. v. 39 Vahl.); cf.:

    statim stant signa,

    Plaut. Am. 1, 1, 120: vectigalia legerunt vestra et servantur statim, steadily, regularly, Att. ap. Charis. p. 195 P. (statute et ordinate, Charis.); cf.:

    ex his praediis talenta argenti bina capiebat statim,

    Ter. Phorm. 5, 3, 7: delaborat cum statim puer, constantly, Afran. ap. Non. 393, 16. —
    II.
    Like our on the spot, i. q. forthwith, straightway, at once, immediately, instantly (the predom. signif. of the word;

    syn.: continuo, confestim, extemplo),

    Plaut. Ep. 4, 1, 40:

    Publicola lege illā perlatā statim secures de fascibus demi jussit,

    Cic. Rep. 2, 31, 55:

    de se ter sortibus consultum dicebat, utrum igni statim necaretur, an in aliud tempus reservaretur,

    Caes. B. G. 1, 53 fin.:

    statim dimittere,

    Cic. Or. 59, 200:

    qui discedere animum censent, alii statim dissipari, alii diu permanere,

    id. Tusc. 1, 9, 18:

    ut statim alienatio disjunctioque facienda sit,

    id. Lael. 21, 76:

    postremos in agmine temptare ac statim in collis regredi,

    Sall. J. 55, 8:

    principio anni statim res turbulentae,

    Liv. 3, 22, 2; cf. id. 4, 53, 9:

    statim ac sine morā,

    Flor. 2, 2; Tac. A. 6, 3; Suet. Calig. 1.—
    (β).
    With ut, simul ac, atque, quam, or cum, immediately after, as soon as, etc.:

    litteras scripsi horā decimā, statim, ut tuas legeram,

    Cic. Att. 2, 12, 3:

    statim, ut dici (res) coepta est,

    id. de Or. 2, 77, 313:

    ut heri me salutavit, statim Romam profectus est,

    id. Att. 12, 18, 1; id. Fam. 2, 13, 2:

    dicebat, statim se iturum, simul ac ludorum apparatum iis tradidisset,

    id. Att. 15, 12, 1:

    proconsul ubique proconsularia insignia habet statim atque Urbem egressus est,

    Dig. 1, 16, 1:

    proconsules, statim quam Urbem egressi fuerint, habent jurisdictionem,

    ib. 1, 16, 2:

    semen statim cum spargitur, obruendum est,

    Pall. Apr. 3, 3.—
    (γ).
    With abl. absol.:

    hoc sum aggressus statim Catone absoluto,

    Cic. Or. 10, 35:

    hostium navibus captis statim ex classe copias suas eduxit,

    Nep. Cim. 2, 3.—
    (δ).
    With ab and abl.:

    statim a primā luce,

    Col. 11, 1, 17:

    a primā statim maturitate,

    Plin. 18, 7, 18, § 80:

    rami paene statim ab radice modici,

    id. 16, 10, 18, § 41.—
    (ε).
    With post:

    exercitationes campestres statim post civilia bella omisit,

    Suet. Aug. 83:

    statim post putationem,

    Pall. Febr. 15 fin.
    * B.
    Rarely for recenter, modo, recently, newly, just:

    ventriculus vervecis statim occisi,

    Pall. 1, 35, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > statim

См. также в других словарях:

  • VALERIUS (P.) — P. VALERIUS L. Valesi filius, Consul. Roman. qui primum cum locum Tricipitini collegae Consulem non subrogaverat, et domum in ilocum Tricipitini collegae Consulem non subrogaverat, et domum in Velia, tutissimo loco habebat, in suspicionem regni… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • FASCES — apud Romanos, maiorum Magistratuum erant iusignia, quae ipsis curuli sellâ vectis, a lictoribus praeferebantur, Freinshem. in Flor. l. 1. c. 5. Erant autem fasciculi virgarum; quibus erat obligata securis, ita ut ferrum in summo extaret. Cuius… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SECURIS — insigne primo Regium, apud Romanos, Liv l. 3. c. 36. Horum enim Regibus XII. Lictores, succinctis vestibus et expediti ad plectendos facinorosos, praeferebant fasciculos virgarum, intra quos obligata securis erat sic ut ferrum in summo fasce… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LEGATUS — apud priscos Rom. is fuit, qui Ammiani Marcellini temporibus Comes dicebatur, et nostra aetate Locum tenens. Gall. Lieutenant, penes quem absente Imp. vel Duce. summa potestas erat. Hi inrer Comites Proconsulum et Propraetorum primum obtinuêre… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»